تخصیص منابع فرآورده های نفتی و گازی با رویکرد پویایی سیستمی

با توسعه صنعت انرژی، مخصوصا بهره برداری و استفاده از انرژی جدید، تحقیقات بر روی بهینه سازی تخصیص منابع در صنعت انرژی از اهمیت ویژه ای برخوردار گشته است. صنعت نفت و گاز از بزرگترین و موثرترین صنایع در جهان می باشند و نقش مهمتری در بخش انرژی در آینده خواهند داشت. اقتصاد ایران به طور عمده وابسته به درآمد های نفتی و گازی می باشد، به طوریکه نود درصد درآمد های خارجی از صادرات آن حاصل می شود. اما امروزه تحریم هایی که از سوی کشورهای غربی بر ایران اعمال می شود، صنعت نفت و گاز ایران را نشانه قرار داده است و صادرات و واردات این صنعت را بسیار محدود کرده است. بر همین اساس در این تحقیق سعی شده است با رویکرد پویایی سیستمی میزان تولید و تخصیص فرآورده ها به بخش های مختلف برآورد گردد. فرآورده های نفتی به نفت خام، بنزین، نفت گاز، نفت سفید، نفت کوره، گاز مایع، سوخت هواپیما و روغن تفکیک گشته اند و گاز طبیعی به عنوان فرآورده گازی در نظر گرفته شده است که این فرآورده ها به سه بخش خانگی- تجاری، حمل و نقل و صنعت تخصیص می یابند. مدل مربوطه با در نظر گرفتن عوامل مربوط به عرضه و تقاضا، درآمد، سرمایه گذاری، سیاسی و تحریم ها و کمی اثرات محیطی ارائه گشته و نتایج آن در دو سناریو تحت تحریم صفر و تحریم مطلق ارائه گشته اند. در سناریوی اول که بدون تحریم می باشد روند تولید و تخصیص ها تقریبا مناسب می باشد و با افزایش سرمایه گذاری می توان به صادرات مطلق رسید ولی در سناریوی دوم که واردات و صادرات به صفر می رسد در نفت خام با مازاد ظرفیت تولید و برای چندین فرآورده با کمبود ظرفیت مواجه خواهیم شد.